افزایش تنوع سبد محصولات پتروشیمی ایران در روزگار تحریم

از صنعت پتروشیمی در جهان به عنوان کیمیای صنعت نفت و گاز یاد میشود زیرا که تولیدات این صنعت هر چقدر به صنایع پاییندستی میرسد، ارزشافزوده بالاتری به همراه دارد. از همین رو است که اغلب کشورها در کنار توسعه بالادست صنایع نفت و گاز تلاش میکنند تا صنایع پاییندستی را نیز به صورت متوازن توسعه دهند.
این موضوع آنجا اهمیت بیشتری پیدا میکند که در برخی موارد، با تکمیل ۵ مرحله از زنجیره ارزش محصولی خاص، ارزش هر تن کالا تا ۳۰ برابر افزایش پیدا میکند.
ایران نیز اگرچه نیم قرن بعد از کشف نفت، به سمت توسعه پتروشیمی حرکت کرد، اما بعد از پیروزی انقلاب و اتمام ۸ سال دفاع مقدس، پتروشیمی را به عنوان اولویت اصلی خود در صنایع نفت و گاز قرارداد.
این مهم با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید شتاب گرفت و جهش دوم و سوم صنعت پتروشیمی با بهرهبرداری از طرحهای متعدد تعریف شد. با تحقق جهش دوم، تولید محصولات پتروشیمی به ۱۰۰ میلیون تن در سال و با تحقق جهش سوم در سال ۱۴۰۴ ظرفیت تولید این محصولات به ۱۳۳ میلیون تن افزایش پیدا میکند.
در کنار آن نیز طرحهای پیشران صنعت پتروشیمی تعریف شده تا در ۴ زنجیره متانول، پروپیلن، اتیلن و بنزن تکمیل زنجیرهارزش را ایجاد کند.
بر اساس برنامهریزیهای صورت گرفته نیز، تکمیل زنجیره پروپیلن در شاخههای مختلف آن از اهمیت ویژهای برخوردار است زیرا در انتهای این زنجیره محصولات خاص پتروشیمی با ارزش بالا تولید خواهد شد.
با توجه به آن، قرار است ۵ میلیون تن از متانول تولیدی در کشور، در پارک پروپیلن در عسلویه به ۱.۵ میلیون تن پروپیلن تبدیل شود تا علاوه بر ارزشافزایی، امکان تامین خوراک صنایع میان دستی و پاییندستی را فراهم کند. با توجه به اینکه متانول مازاد کشور در منطقه عسلویه بوده و تبدیل آن به پروپیلن فرایندی پیچیده و آببر است، تولید در گام اول در عسلویه اتفاق میافتد و بعد از آن با هدف آمایش سرزمین، اشتغالزایی پایدار و همچنین تکمیل زنجیره ارزش و تامین خوراک صنایع پایین دستی در شهرک های صنعتی داخل کشور، پروپیلن به عنوان خوراک راهی مناطق مرکزی کشور میشود.