رؤیت هلال ماه پیر شوال ۱۴۴۰ در شامگاه سه‌شنبه
مهندس مسعود عتیقی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: با نزدیک شدن به روزهای پایانی ماه رمضان، علاقه‌مندان به اطلاع از وضعیت رؤیت پذیری هلال ماه بیشتر می‌شوند.
وی با اشاره به اقدامات انجمن نجوم آماتوری ایران در زمینه اطلاع‌رسانی ار رخدادهای نجومی، اظهار کرد: از اواخر دهه ۷۰ خورشیدی تاکنون تلاش کرده‌ایم تا ضمن معرفی زیبایی‌های آسمان بالای سرمان، نسبت به موضوعات کاربردی مانند رؤیت پذیری هلال ماه که از نظر موضوعات دینی و اجتماعی در جامعه از اهمیت بالایی برخوردار است، اطلاع رسانی کنیم.
عتیقی، با اشاره به چالش‌های رؤیت هلال ماه در سال جاری، ادامه داد: همانگونه که در گفت‌وگوهای قبلی اشاره شد، در آغاز ماه رمضان با هلال ماه بحرانی روبه‌رو بودیم و از آنجایی که گزارش معتبری برای رؤیت هلال ماه در شامگاه روز یکشنبه، ۱۵ اردیبهشت وجود نداشت؛ از این رو ماه رمضان با یک روز تأخیر آغاز شد.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در عین حال خاطر نشان کرد: ولی در پایان رمضان امسال یک هلال عادی را مشاهده خواهیم کرد که به راحتی در شامگاه بیست و نهمین روز (غروب بیست و نهمین روز ماه قمری) از این ماه قابل مشاهده است.
وی به بیان جزئیات این رؤیت‌پذیری هلال ماه در هفته جاری پرداخت و در این باره توضیح داد: از آنجایی که لحظه مقارنه ساعت ۱۴ و ۳۲ دقیقه و روز دوشنبه ۱۳ خرداد ماه جاری است، با نگاهی به پارامترهای علمی در اولین غروب پس از مقارنه یعنی شامگاه دوشنبه، مشاهده می‌شود که ماه بسیار نزدیک به افق و تنها پس از ۴۱ ثانیه غروب خواهد کرد.
به گفته این فعال نجومی، این امر در شرایطی است که با توجه به جدایی زاویه‌ای کم ماه و خورشید اساساً هلال ماه در شامگاه این روز (دوشنبه ۱۳ خرداد) تشکیل نشده است.
عتیقی اضافه کرد: نکته حائز اهمیت در این پدیده آن است که نه تنها در ایران، بلکه در کل خاورمیانه و به عبارت جهان شمول‌تر در هیچ نقطه‌ای از بخش‌های خاکی کره زمین، هلال ماه در غروب روز دوشنبه ۱۳ خرداد قابل مشاهده نخواهد بود و در صورتی که برخی از کشورهای همسایه اقدام به اعلام آغاز ماه شوال و روز عید فطر کنند، صرفاً بر مبنای تفاوت‌های فقهی و قوانین داخلی است.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران ادامه داد: اما در شامگاه روز سه‌شنبه، ۱۴ خرداد ماه ۹۸ برابر با رمضان ۱۴۴۰، سن هلال در لحظه غروب خورشید در تهران ۲۹ ساعت و ۴۴ دقیقه بوده و یک هلال پیر محسوب می‌شود.
وی لحظه غروب خورشید در روز سه‌شنبه در پایتخت ساعت ۲۰ و ۱۶ دقیقه و لحظه غروب ماه را ساعت ۲۱ دقیقه و ۲۰ دقیقه ذکر کرد و یادآور شد: مکث ماه با توجه به این دو پارامتر (دو غروب ماه و خورشید) یک ساعت و ۴ دقیقه است.
عتیقی، جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید در لحظه غروب خورشید در روز سه‌شنبه را ۱۵ درجه و ۱۷ دقیقه و ۳۵ ثانیه دانست و اظهار کرد: علاوه بر آن ارتفاع هلال ماه در تهران از افق ۱۰ درجه و ۴۱ دقیقه و ۱۰ ثانیه کمان بوده و فاز (روشنایی) ماه ۱.۹۵ صدم درصد است.
به گفته وی، سمت خورشید در لحظه غروب خورشید در این روز، ۲۹۸ درجه و ۴۲ دقیقه و ۵۶ ثانیه و سمت ماه در لحظه غروب خورشید ۲۸۸ درجه و ۳۶ دقیقه و ۱۴ ثانیه کمان است.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران افزود: با تفاضل ۲ پارامتر اخیر، اختلاف سمت ماه و خورشید منهای ۱۰ درجه و ۶ دقیقه و ۴۳ ثانیه کمان است، ضمن آنکه طول هلال ماه ۱۵۰ درجه و بسیار مناسب برای مشاهده با چشم خواهد بود.
عتیقی همچنین تاکید کرد: در این شامگاه (سه‌شنبه، ۱۴ خرداد) فاصله ماه با زمین ۳۷۶ هزار و ۵۸۱ کیلومتر است و با توجه به ضوابط علمی رؤیت هلال ماه، پیش‌بینی می‌شود که هلال شوال ۱۴۴۰ در سراسر کشور در مناطقی با افق غربی باز و عاری از هر گونه موانع و غبار به راحتی و با چشم غیر مسلح بدون نیاز به ابزار قابل مشاهده است.