هشدار؛ خزر در خطر/کاسپین به سرنوشت دریاچه ارومیه دچار می‌شود؟
به گزارش خبرنگار ایرنا، سازمان بنادر و دریانوردی در تحلیلی که بر نوسانات دریای خزر و اثرات آن بر سواحل شمالی کشور در سال ۱۴۰۱ انجام داد میانگین تراز آب دریای خزر براساس داده‌های دریافتی از ایستگاه‌های ترازسنجی مستقر در سواحل، در بنادر آستارا، انزلی، نوشهر، امیرآباد و ترکمن منفی ۲۷.۸۵ متر است که نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۰ کاهش حدود ۳۰ سانتی‌متری (دقیق منفی ۲۷.۵۵) اتفاق افتاده است.
تراز آب دریای خزر در مناطق مختلفی از سواحل جنوبی این دریا در استان گیلان (خط ساحلی) از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۲ حدود ۲۰۰ متر عقب‌نشینی کرده و در خلیج گرگان ارتباط آبی آن بسته و قطع شده و پهنه ای گسترده در معرض خشکی قرار گیرفته است.
طبق بررسی‌های مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر برروی این پیکره آبی سطح آب دریای خزر در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ معادل ۲۶ سانتیمتر کاهش یافته و این اتفاق در شرایطی رخ داده که در سال ۱۴۰۰ سطح آب این دریا ۲۴ سانتیمتر و در مجموع طی ۲ سال اخیر نزدیک۵۰ سانتیمتر افت داشته است.
مدیر مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: طبق بررسی‌های انجام شده سطح آب دریای خزر در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ معادل ۲۶ سانتیمتر کاهش یافت. این در شرایطی است که در سال ۱۴۰۰ نیز سطح آب این دریا ۲۴ سانتیمتر افت داشت.
سیده معصومه بنی‌هاشمی، نوسانات آب و تغییرات دوره‌ای را از ویژگی‌های بارز دریای خزر دانست که پدیده‌ای شناخته شده در بین ساحل‌نشینان شمال کشور به شمار می‌رود و عنوان کرد: بررسی نوسانات آب این دریاچه از سال ۱۸۳۷ میلادی در ایستگاه‌های تراز سنجی نشان داد رفتار دریای خزر با توجه به دوره‌های افزایشی و کاهشی به‌ویژه در ۵۰ سال اخیرافت‌وخیزهای زیادی داشته است که اثرات آن به‌وضوح در سواحل مشهود است.
به گفته وی ، طی سال‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۵۶ شمسی سطح آب دریای خزر به طور کلی روندی کاهشی داشت و به پایین‌ترین سطح خود در سال ۱۳۵۶ رسید. پس‌ازآن در دهه ۶۰ و ۷۰سطح آب نزدیک ۲.۵ متر تا سال ۱۳۷۴ افزایش یافت و ازسال ۱۳۷۴ تا حال حاضر نیز تراز آب این دریاچه روندی کاهشی داشته است.
مدیر مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر با بیان اینکه دوره کاهش آب دریای خزر طی این سال‌ها دارای روند یکسانی نبوده است، اظهار کرد: از سال ۱۳۸۵تاکنون سالانه سطح آب دریای خزر ۱۰ سانتیمتر کاهش داشته اما بررسی‌های ما در سال گذشته نشان می‌دهد نزدیک به ۲۷(۲۶ بر اساس سال شمسی) سانتیمتر آب دریا کاهش سطح داشته است.
بنی‌هاشمی تصریح کرد: اگر چه تراز آب دریای خزر در شرایط کنونی تقریبا حدود منفی ۲۸ است اما با توجه به بررسی شواهد و یافته‌های دیرینه‌شناسی، سطح آب این دریا ترازمنفی ۳۵ متر نیز به خود دیده است. پس در تاریخ این منطقه پیش ازاین سابقه چنین اتفاقی مشاهده شده وبررسی‌های علمی در منطقه نیز این مساله را تائید می‌کند.