ناترازی برقی ما و دنیا؛ «هوش مصنوعی» باتری جهان را شارژ می‌کند یا خالی؟
در آستانه فصل گرم سال هستیم؛ ماه‌هایی که همراه با دمای هوا، بحث «ناترازی انرژی» داغ می‌شود. رسانه‌ها هشدار می‌دهند، وزارت نیرو اطلاعیه می‌دهد و مردم نگران قطع برق، صاحبان صنایع دلواپس توقف خطوط تولید، کسب‌وکارهای اینترنتی در تب‌وتاب قطع شبکه، خانه‌های دارای کودک و سالمند دچار هراس خاموشی تجهیزات درمانی و گرمای هوا و ... در یک کلام میلیون‌ها نفر درگیر اختلال در زندگی روزمره یا دست کم تشویش در این باره می‌شوند.
براساس گزارش رسمی مرکز پژوهش‌های مجلس میزان ناترازی برق کشور در تابستان ۱۴۰۳ به حدود ۱۵ هزار مگاوات رسید. یعنی تقاضا از عرضه حداقل ۱۵ هزار مگاوات جلوتر بوده است. در بخش گاز، شرکت ملی گاز ایران اعلام کرد در زمستان گذشته با ناترازی ۲۵۰ میلیون مترمکعب در روز مواجه بوده‌ایم.
به گفته وزیر نیرو امسال ناترازی برق به ۲۰ هزار مگاوات در فصل تابستان خواهد رسید. این اعداد یعنی حتی اگر همه نیروگاه‌ها با ظرفیت کامل کار کنند، باز هم نمی‌توانند پاسخ‌گوی نیاز مردم و صنایع باشند. همین ناترازی است که باعث شده در برخی شهرها قطعی‌های برنامه‌ریزی‌نشده رخ دهد، صنایع با اختلال روبه‌رو شوند و صادرات انرژی نیز متوقف یا محدود شود.
وضعیت به شکلی است که دیگر از دست عروسک‌های بابا برقی و آقای گاز و شعارهایی مثل «مصرف بی‌رویه کار خیلی بدیه» کاری بر نمی‌آید و مشخصا همگام با مدیریت مصرف باید تولید انرژی بالا برود. در این زمینه، رئیس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری برق ایران (ساتبا) گفته «تلاش می‌شود تا پیش از پایان دولت چهاردهم ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر به حدود ۳۰ هزارمگاوات افزایش یابد.» ناترازی انرژی البته پهنایی گسترده‌تر از کشور ما دارد.