محتشم کاشانی

کمالالدین علی مُحْتَشَم کاشانی (۹۰۵ -۹۹۶ ه ق)، شاعر فارسیسرای سدهٔ دهم در عهد صفوی است. معروفترین اثرش، ترکیببند اوست که در ایام عزاداری امام حسین(ع)، مساجد، تکایا و مجالس سوگواری را با کتیبههای منقوش به این اشعار، سیاهپوش میکنند. این ترکیببند در دوازده بند، سروده شده و پس از او شاعران بسیاری در استقبال از این ترکیببند شعر سرودهاند. محتشم با آنکه در عصر شاعران سبک هندی بوده، از پیروان مکتب وقوع است. او در کاشان به بزازی یا شَعربافی مشغول بوده است. محتشم کاشانی در ۹۱ سالگی درگذشت و در زادگاهش، کاشان دفن شد.
شمسالشعرای کاشانی، حسان العجم، مولانا سید کمال الدّین علی، فرزند خواجه میر احمد کاشانی متخلّص به محتشم، شاعر اوایل عهد صفوی و از معاصرین شاه طهماسب صفوی است. او در حدود سال ۹۰۵ ق در کاشان متولّد شد، نزدیک به ۹۱ سال زیست و به سال ۹۹۶ ق در زادگاه خود درگذشت. محتشم، پس از تحصیل مقدمات علوم زمان خود به «شعربافی» پرداخت که در اشعار عدیدهای به حرفۀ خود اشاره کرده است. مدفن وی در کاشان به «محلّۀ محتشم» شهرت دارد.[۱]
محتشم به دلیل درد مزمن پا، سفرهای زیادی نداشته ولی در شمار سفرهای او، چند سفر به اصفهان، عتبات عالیات و خراسان را نوشتهاند. قصاید او در این سفرها خواندنی است.[۲]
او اشعاری در مدح سلاطین و شاهزادگان صفوی، به ویژه شاه طهماسب و فرزندان او سرود. همچنین شش رباعی در تاریخ جلوس شاه اسماعیل دوم به سلطنت سروده که مشهور است و از آنها ۱۱۲۸ مادۀ تاریخ به دست میآید. وقار شیرازی (م ۱۲۹۸ق) رسالهای در شرح این شش رباعی نوشته است. محتشم در دورۀ گسترش روابط شعرای ایرانی با شبه قارۀ هندوستان میزیست و با اینکه خود به هندوستان نرفت، ولی اشعارش توسط برادرش عبد الغنی به نزد سلاطین آن خطّه فرستاده شد.[۳] او اشعاری در مدح شاهان و امرای هند مانند اکبر شاه و عبد الرحیم خان، خان خانان دارد